Shen Yun được biết đến với các màn biểu diễn múa cổ điển Trung Quốc đầy ấn tượng. Tuy nhiên, một bài báo đặc biệt được đăng trên The New York Times vào tháng 8 năm nay đã hoàn toàn phơi bày một mặt tối không được biết đến đằng sau đoàn nghệ thuật có vẻ ngoài hào nhoáng này. Shen Yun được thành lập bởi Pháp Luân Công, với mục tiêu truyền bá đức tin của họ qua nghệ thuật. Tuy nhiên, nhiều cựu thành viên đã chỉ ra rằng đoàn nghệ thuật này có yêu cầu cực kỳ khắc nghiệt đối với các nghệ sĩ biểu diễn, thậm chí liên quan đến việc kiểm soát cảm xúc và lạm dụng thể xác.
“Đoàn Nghệ Thuật Shen Yun đã trở thành nguồn thu lợi lớn cho phong trào Pháp Luân Công và các lãnh đạo của họ, với doanh số bán vé trải dài trên năm châu lục và doanh thu phòng vé vượt quá 265 triệu đô la Mỹ. Nhưng đối với những người trẻ đã góp phần tạo nên những buổi biểu diễn này, cái giá của thành công là vô cùng đắt đỏ.” – The New York Times.
Mâu thuẫn giữa nghệ thuật và tín ngưỡng
Các nghệ sĩ biểu diễn của Đoàn Nghệ Thuật Thần Vận phần lớn là những người trẻ tuổi, họ được cho biết rằng mỗi buổi biểu diễn là một nhiệm vụ tinh thần quan trọng. Tuy nhiên, nhiều cựu thành viên cho biết họ đã phải chịu áp lực thể chất và tâm lý rất lớn trong quá trình biểu diễn. Những vũ công bị thương thường bị ngăn cản tìm kiếm sự trợ giúp y tế vì niềm tin của đoàn cho rằng việc dựa vào y tế là biểu hiện của niềm tin không kiên định. Cách làm này đã dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí có những vũ công vẫn phải tiếp tục biểu diễn dù bị trật khớp gối hoặc bong gân mắt cá chân.
Kiểm soát nghiêm ngặt và cái giá đắt đỏ
Căn cứ huấn luyện của Thần Vận là tại ngôi chùa Pháp Luân Công nằm dưới chân núi Hương Quang ở bang New York, tên là chùa Long Tuyền. Các diễn viên trẻ phải trải qua thời gian tập luyện và biểu diễn kéo dài đến 15 giờ mỗi ngày. Mặc dù đã nỗ lực rất lớn, nhưng thù lao của họ lại rất ít ỏi, thậm chí không có lương. Nhiều người cho biết họ đã bị truyền vào cảm giác trách nhiệm mạnh mẽ và sự không tin tưởng vào thế giới bên ngoài.
Trong cuộc điều tra phỏng vấn của The New York Times, nhiều vũ công nhớ lại việc bị huấn luyện viên yêu cầu cân thường xuyên và bị chỉ trích công khai vì quá béo.
Đối với những người muốn rời đi, đoàn nghệ thuật đe dọa bằng các hình phạt tinh thần, thậm chí yêu cầu họ trả lại cái gọi là học phí. Cách làm này khiến nhiều người trẻ cảm thấy bị mắc kẹt trong một hệ thống mà họ không thể dễ dàng thoát ra.
Ảnh hưởng của Pháp Luân Công
Pháp Luân Công có rất nhiều tín đồ trên toàn thế giới, và ảnh hưởng của người sáng lập Lý Hồng Chí ngày càng lan rộng. Shen Yun là công cụ tuyên truyền của Pháp Luân Công, truyền đạt thông điệp chống cộng qua các buổi biểu diễn. Tuy nhiên, nhiều cựu thành viên cho biết văn hóa nội bộ của Shen Yun đầy kỷ luật nghiêm khắc và sự kiểm soát cảm xúc, khiến họ cảm thấy bị lợi dụng.
Lý Hồng Chí được mô tả như một nhân vật có sức mạnh siêu nhiên, các học viên được dạy phải gọi ông là “Sư phụ” và cúi chào khi gặp ông. Bầu không khí gần như tôn sùng này càng làm gia tăng sự kiểm soát tâm lý đối với các học viên.
Sự đan xen giữa nghệ thuật và thương mại
Thành công thương mại của Shen Yun là điều hiển nhiên, với doanh số bán vé trải dài trên năm châu lục và doanh thu phòng vé vượt quá 265 triệu đô la Mỹ. Tuy nhiên, thành công này dường như được xây dựng trên sự hy sinh của các nghệ sĩ trẻ. Nhiều cựu thành viên nhớ lại việc họ bị yêu cầu tiếp tục biểu diễn trong tình trạng sức khỏe kém, đồng thời phải chịu đựng áp lực lớn từ huấn luyện viên và bạn bè.
Một cựu vũ công được phỏng vấn bởi The New York Times, Trương Quân Cách, cho biết khi đó cô mới 13 tuổi, cao 1m64 và nặng khoảng 50 kg, nhưng vẫn bị giáo viên múa nhắm vào vì vấn đề cân nặng, bao gồm cả việc khuyến khích bạn học báo cáo khi cô mua đồ ăn vặt. Đây là một phần trong văn hóa khuyến khích học sinh tố cáo lẫn nhau của Shen Yun.
Một vũ công khác còn cho biết cô đã mắc chứng rối loạn ăn uống ở tuổi 16 vì chỉ ăn dưa chuột và cà chua để giảm cân.
Khác biệt văn hóa và tranh cãi
Đại diện của Shen Yun và Pháp Luân Công đã phủ nhận những cáo buộc này, cho rằng những mô tả đó là “sự bóp méo sự thật.” Họ nhấn mạnh rằng cộng đồng tại chùa Long Tuyền là một nhóm người chủ yếu là người gốc Á, có mối liên kết chặt chẽ, coi trọng việc học tập và huấn luyện nghiêm túc. Tuy nhiên, lời giải thích này không hoàn toàn xóa tan được những nghi ngờ từ bên ngoài về phương pháp của họ.
Tôn Tán, người đã vào chùa Long Tuyền từ năm 15 tuổi, cùng với sáu cựu nghệ sĩ biểu diễn Shen Yun khác, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng Lý Hồng Chí và cấp dưới của ông đã nói với họ rằng bất kỳ sai lầm nào trên sân khấu đều có thể dẫn đến việc khán giả rơi xuống địa ngục, khiến họ cảm thấy áp lực rất lớn.
Kết luận
Mặc dù các buổi biểu diễn của Đoàn Nghệ Thuật Shen Yun đã mang đến cho khán giả những màn trình diễn mãn nhãn, nhưng câu chuyện đằng sau lại làm dấy lên suy nghĩ về ranh giới giữa nghệ thuật và tín ngưỡng. Đối với những người trẻ từng tham gia vào đoàn nghệ thuật này, Shen Yun không chỉ là một sân khấu mà còn là một thế giới đầy thách thức và mâu thuẫn. Trường hợp này cũng đã khơi dậy cuộc thảo luận về sự khác biệt văn hóa, tự do tôn giáo và sự thể hiện nghệ thuật.
Khi ngày càng có nhiều cựu thành viên dám lên tiếng, cách thức hoạt động bên trong của Đoàn Nghệ Thuật Shen Yun có thể sẽ bị kiểm tra kỹ lưỡng hơn.
