Cơ quan nhân quyền của Liên Hợp Quốc vừa bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Việt Nam kết án tù bốn nhà hoạt động nhân quyền và đất đai nổi danh cũng như yêu cầu Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho họ.
Chỉ trong vòng 3 ngày liên tiếp vào tuần trước, các toà án ở Hà Nội và Nam Định đã tuyên các bản án tù nhiều năm cho 4 nhà bảo vệ nhân quyền được biết tiếng ở Việt Nam – gồm Phạm Đoan Trang, Trịnh Bá Phương, Nguyễn Thị Tâm và Đỗ Nam Trung. Cả bốn người nhận tổng cộng 35 năm tù, trong đó có bản án tù dài nhất là 10 năm và thấp nhất là 6 năm, tại 3 phiên xử riêng biệt từ 14 đến 16 tháng này với các cáo buộc “chống phá nhà nước” theo điều 88 và 117 của Bộ luật Hình sự.
Các điều 88 và 117 của BLHS, thường bị các tổ chức nhân quyền quốc tế lên án là mơ hồ, được chính quyền Cộng sản sử dụng để bắt giữ và bỏ tù những nhà hoạt động nhân quyền, nhà báo hay bất cứ những người sử dụng mạng xã hội nào có ảnh hưởng lên tiếng chỉ trích lãnh đạo Đảng và chính phủ.
“Chúng tôi vô cùng lo ngại trước các bản án khắc nghiệt được tuyên cho những người bảo vệ nhân quyền và đất đai bị kết tội tuyên truyền chống phá nhà nước ở Việt Nam,” bà Ravina Shamdasani, người phát ngôn của Văn phòng Cao ủy Nhân quyền LHQ (OHCHR), nói trong một thông cáo hôm 17/12 từ trụ sở tại Geneva, Thuỵ Sỹ.
Đây là một trong những lần hiếm hoi cơ quan nhân quyền của LHQ phải lên tiếng thúc giục Việt Nam thả tự do cho những nhà hoạt động bị kết án.
Người phát ngôn của OHCHR cho rằng các bản án chống lại 5 người lên tiếng vì nhân quyền và quyền đất đai bị bắt giữ từ năm ngoái và trong năm nay “dường như là một phần của chiến dịch nhằm bịt miệng và hăm doạ những người dám lên tiếng bảo vệ nhân quyền.”
Theo bà Shamdasani, tất cả các vụ kết án nêu trên “đều tuân theo các mô thức tương tự đáng lo ngại, làm nảy sinh các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến việc cho rằng họ vô tội, tính hợp pháp của việc giam giữ họ và tính công bằng trong việc xét xử họ.”
Mở đầu cho chuỗi các phiên toà xét xử đối với giới chỉ trích chính quyền ở Việt Nam trong tuần trước, bà Trang, nhà báo bất đồng chính kiến nổi danh nhất của Việt Nam, bị kết án 9 năm tù hôm 14/12 vì tội tuyên truyền chống nhà nước. Sau đó một ngày, ông Phương và bà Tâm, hai nhà hoạt động vì quyền đất đai, bị tuyên án lần lượt 10 năm và 6 năm tù với cùng tội danh. Tại phiên toà liên tiếp 1 ngày sau đó, ông Trung – người được biết tiếng về tham gia các cuộc biểu tình vì môi trường, chống Trung Quốc và phản đối chính phủ tham nhũng – nhận bản án 10 năm tù cùng cáo buộc tương tự.
Mỹ, Liên minh châu Âu và các tổ chức nhân quyền quốc tế đã lên tiếng phản đối các bản án này và cùng kêu gọi Hà Nội trả tự do ngay lập tức cho những người mà họ cho là chỉ thực hiện các quyền tự do biểu đạt chính kiến một cách ôn hoà được quy định trong hiến pháp của Việt Nam.
Người phát ngôn của OHCHR kêu gọi Việt Nam “bãi bỏ tất cả các quy định pháp luật vi phạm các quyền tự do cơ bản” và nói rằng các cáo buộc chống lại bốn người này là “mơ hồ và quá rộng do đó không phù hợp với các chuẩn mực nhân quyền quốc tế.”
Việt Nam chưa đưa ra phản ứng nào trước những lời kêu gọi và lên án từ OHCHR cũng như Mỹ, EU và một loạt các tổ chức nhân quyền quốc tế trong những ngày qua. Người phát ngôi của Bộ Ngoại giao ở Hà Nội luôn phản bác các chỉ trích của phương Tây về hồ sơ nhân quyền yếu kém của Việt Nam và nói rằng chỉ có những người vi phạm pháp luật mới bị bỏ tù ở Việt Nam.
Nguồn: VOA
